Dinsdag 2 juli.

Leh...de hoofdstad van Jammu & Kashmir. Wat kan ik daar over zeggen? Een heleboel, en ik weet niet goed waar te beginnen.
Het is hier rumoerig, stoffig en vies, zoals in zoveel dorpen of steden in India. Moslims, hindoes en boeddhisten leven hier samen zonder onderlinge spanningen of iets in die trant. Het is echter de Indiase mentaliteit waar we niks mee kunnen.

Rumoerig?
De straten zijn smal, twee auto's breed en soms zelfs minder. Aan weerszijden is het een aaneenschakeling van winkeltjes en restaurantjes. Er zijn geen trottoirs waardoor je als voetganger op de weg moet lopen. Achteropkomend verkeer waarschuwt al toeterend dat ze eraan komen. Dan kun je maar beter meteen maken dat je aan de kant komt, ook al is er geen plek, want hier wordt gewoon doorgereden. Vanmorgen werd ik bijna aangereden door een auto die het niet nodig vond uit te wijken en af te remmen, terwijl ik al in een smerige goot liep. In een reflex sprong ik opzij, waardoor ik zelf een aanrijding kon voorkomen. Ze zijn hier echt gek. Vooral voorrang nemen, en zeker niet geven. Jan heeft bij een andere auto nog een spiegel weg gemept, omdat ze hem van zijn sokken reden. Het is hier normaal om zonder richting aan te geven precies voor een voetganger langs af te slaan, ook al raak je dan iemand. De wet van de brutaalste geldt. Inhalen in onoverzichtelijke bochten, jezelf klemrijden in smalle steegjes en dan luid toeterend proberen de ander te overtuigen dat hij fout zit, ach....ze snappen er hier niks van.

Stoffig?
Alles is hier droog en dor. Op dit moment verliezen de spaarzame bomen een soort pluis, wat door de lucht dwarrelt. We lopen vaker met een zakdoek vóór ons gezicht dan zonder. Zonder? Dat gaat niet, dan kan je gewoon niet ademen. Vrachtwagens en busjes stoten hier zwarte wolken uitlaatgassen uit. Smerige dampen mengen zich met het stof en vullen de lucht. Er is geen houden aan, je neus slaat gewoon dicht. Ik merk aan mezelf dat ik thuis mis, en het simpele feit van het hebben van een schone lucht. Een dorp waar je loopt zonder stof en stank of een bos waar je onbeperkt dennengeur kunt opsnuiven. De geur van vers gemaaid gras of het verfrissende van een regenbui. Ja, dat mis ik.

Vies?
In hotels is het het allemaal nét niet. We hebben de laatste 3 nachten in een duur hotel geslapen voor een spotprijs, en voor het eerst in 2 weken gewoon, normaal in bed gelegen. Voorgaande nachten moesten we in onze lakenzakken slapen. Ook op de betere plekken.
Vuilnis ligt hier overal. Vooral plastic. Dat geldt trouwens niet alleen voor dorpen en steden, maar ook voor bijv de Zanskar vallei, waar onze trek zou beginnen. De mensen hier geven er gewoon geen zak om. Laat maar vallen, want wat boeit het. Eigenlijk verbaast ons dat. Vooral vanwege de talrijke borden met de duidelijke boodschap om de omgeving schoon te houden. Wij betalen als toerist in elk geval voor meerdere dingen die we ondernemen een milieutax. Het is eigenlijk zo belachelijk dat ik er onwillekeurig om moet lachen.
En dan de open riolering hier. Het afvalwater en allerlei uitwerpselen spoelen hier door de straten met een rooster erboven. Het behoeft geen verdere uitleg over de geur denk ik. Het enige juiste woord is: smerig.
Maar de mensen zijn aardig. Zolang ze geen voertuig besturen. Dat dan weer wel.

Leh kan ons eigenlijk gestolen worden.

Een verhaal apart is de mentaliteit. Ten opzichte van gemaakte afspraken, vrouwen, dieren en in het algemeen.

Gemaakte afspraken hoeven ze namelijk niet na te komen. Prijzen worden aangepast waar het uitkomt, ook al heb je een half jaar eerder voor andere bedragen dingen geregeld. Ons programma veranderde de afgelopen twee weken met de dag, waardoor we heel veel moesten improviseren en dat is nogal lastig voor een "ritmegeit" zoals ik. Tja, zo noemt mijn baas me ;-) Jan heeft er gelukkig minder moeite mee waardoor we elkaar feilloos aanvullen.

Vrouwen worden hier anders benadert. Er zijn soms zelfs monniken die mij niet groeten, maar pas als een man dat eerst doet. Ik krijg met moeite handen bij afscheid of bedanken oid en zelfs als mensen hier de foto zien waar Jan én ik samen opstaan met de Dalai Lama is híj degene die een "Lucky man" is, alsof ik niet eens te zien ben op die hele foto. En dat soort dingen steekt mij, daar heb ik wel een beetje last van. Vredelievend leven en iedereen is gelijk, laat me niet lachen!

Wat ik echt héél erg vind om te zien, is hoe er hier met dieren wordt omgegaan. Het stikt hier van de zwerfhonden. Uitgemergelde koeien en nog veel meer ezeltjes leven hier op straat. Vooral de ezeltjes worden op straat gedumpt nadat ze een leven lang hard gewerkt hebben. Zie maar hoe je het overleefd.
Ze staan overal, eten zelfs plastic uit het vele vuilnis wat hier overal slingert. We struikelen gewoon over de zwerfhonden, en het zijn vooral de magere pups en de zwakke oudere dieren waar ik het enorm mee te doen heb. Ze worden weggejaagd en nageschopt. Ik denk aan onze Guus, die alleen het beste van het beste krijgt. Waarvoor we tientallen euro's uitgeven aan de beste voeding en aan zijn wekelijkse uitjes met Gwen, waar hij zoveel plezier aan beleeft als wij de hele dag werken. Zijn gezondheid, waar we zo zuinig op zijn. Wat een contrast met deze verstoten dieren, die maar moeten zien hoe ze het doen op een plek waar eigenlijk niks is. Hartverscheurend is het, en ineens begrijp ik mensen die ik ken met een zwerfhond uit Europese landen zoals Spanje, Polen of Roemenië. Dieren zijn hier niet meer dan een gebruiksvoorwerp, wat weggesmeten wordt als het om wat voor reden dan ook niet meer gebruikt kan worden.